top of page

RUHSAL HASTALIKLAR

Ruhsal hastalıklar, duygularınızı, düşüncenizi ve davranışınızı etkileyen çok çeşitli zihinsel sağlık sorunlarına atıfta bulunur. Ruhsal hastalık örnekleri arasında depresyon, anksiyete bozuklukları, şizofreni, yeme bozuklukları ve bağımlılık gibi hastalıklar bulunur. Birçok insan zaman zaman zihinsel sağlık sorunları yaşar. Ancak devam eden belirtiler aşırı strese neden olduğunda ve günlük yaşamınızı olumsuz etkilediğinde bir zihinsel sağlık sorunu ruhsal hastalığına dönüşür. Bu durumda normal olarak kabul ettiğimiz durum anormal bir evreye evrilmiş olabilir. ​Akıl hastalığının tek bir nedeni yoktur. Bir dizi faktör ruhsal hastalık riskine katkıda bulunabilir; ·         Genetik faktörler ve aile öyküsü ·         Beyindeki biyolojik faktörler veya kimyasal dengesizlikler aile geçmişiniz ·         Travma veya istismar öyküsü gibi erken olumsuz yaşam deneyimleri (örneğin, çocuk istismarı, cinsel saldırı, şiddete tanık olma vb.) ·         Kanser veya diyabet gibi kronik tıbbi durumlarla ilgili etkenler ·         Alkol veya uyuşturucu kullanımı ·         Yalnızlık, izolasyon, kötü yaşam koşulları gibi koşullar vb. Ruhsal bozukluklar karakter kusurlarından kaynaklanmaz. Ruhsal hastalıklar yaş, cinsiyet, coğrafya, gelir, sosyal statü, ırk/etnik köken, din/maneviyat, cinsel yönelim, geçmiş veya kültürel kimliğin diğer yönleri ne olursa olsun herkesi ayrım yapmadan etkileyebilir.  Ruhsal hastalıklar her yaşta ortaya çıkabilmekle birlikte, tüm ruhsal hastalıkların yüzde ellisi 14 yaşına, dörtte üçü ise 24 yaşına kadar başlamaktadır. ​Ruhsal bozuklukların yükü, dünyanın tüm ülkelerinde büyümeye devam ediyor. Dünya çapında; https://doi.org/10.1016/S0140-6736(18)32279-7 ·         284 milyon insan anksiyete bozukluklarından, ·         264 milyon insan depresyondan,  ·         45 milyon insan bipolar bozukluktan, ·         20 milyon insan şizofreniden, ·         50 milyon insan demanstan etkilenmektedir. Ruhsal hastalıklar pek çok biçimde ortaya çıkabilir. Bazıları hafiftir ve belirli fobilerde (anormal korkular) olduğu gibi günlük hayatımızı yalnızca sınırlı şekilde etkiler. Diğer bazı zihinsel sağlık sorunları o kadar şiddetlidir ki bir kişinin hastanede yatarak tedaviye ihtiyacı olabilir. Bazı ruhsal hastalıklar kısa bir süre içinde ortaya çıkıp düzelme gösterebilir. Bazıları devam eden veya uzun süreli bir seyre sahip olabilir. ​Yine de ruhsal hastalıklar tıpkı kalp hastalığı veya diyabet gibi tıbbi bir durumlar gibi tedavi edilebilir beyin hastalıklarıdır. İnsan beyninin nasıl çalıştığına dair anlayışımız genişledikçe ruhsal hastalıklar da daha başarılı bir şekilde tedavi edilebilmektedir. Ruhsal hastalığı olan bireylerin büyük çoğunluğu günlük yaşam işlevlerini herkes gibi sürdürebilir.  Erken müdahale, bir hastalığın önlenmesinde, şiddetini azaltmada önemli bir yere sahiptir. Hastalık belirtilerini veya erken uyarı işaretlerini öğrenmek erken müdahale için yardımcı olabilir. 200'den fazla ruhsal hastalık türü vardır. Ruhsal bozuklukların ana türlerinden bazıları aşağıda listelenmiştir.

Ruhsal Hastalıkların Sınıflaması

Ruhsal hastalıkların doğru tanınması, sınıflandırılması, epidemiyolojik ve etiyolojik araştırmalar kadar, uygun tedavi planının yapılabilmesi için de bir zorunluluk haline gelmiştir.​

Günümüzde tüm dünyada ruh sağlığı alanında ICD-11 (Dünya Sağlık Örgütünün Ruhsal Bozukluk Tanı ve Sınıflandırması) ve DSM-5 (Amerikan Psikiyatri Birliğinin Ruhsal Bozuklukların Tanı ve İstatistik Elkitabı) sınıflandırma sistemleri kullanılmaktadır.

 

Aşağıda DSM 5 sınıflama sisteminde yer alan ruhsal bozuklukların bir kısmı listelenmiştir. Ayrıca her tanı kategorisine maddenin/ilacın yol açtığı, başka bir sağlık durumuna bağlı gelişen ya da herhangi bir tanı kategorisine dahil edilemeyen ruhsal bozukluk tanımlamaları yapılmıştır.

Daha fazla bilgi için aşağıda listelenen hastalık gruplarına tıklayınız.

Adsız tasarım (2).png

Şizofreni Spektrumu ve Diğer Psikotik Bozukluklar

  • Şizofreni

  • Şizotipal Kişilik Bozukluğu

  • Şizofreniform Bozukluk

  • Şizoaffektif Bozukluk

  • Sanrılı Bozukluk

  • Kısa Psikotik Bozukluk

Adsız tasarım (6).png
  • Cinsel İşlev Bozuklukları

  • Vajinismus

  • Cinsel Kimliğinden Hoşnut Olmama

  • Cinsel Sapkınlık Bozuklukları (Parafililer)

  • Yıkıcı Davranış, Dürtü Kontrolü ve Davranım Bozuklukları

  • Kişilik Bozuklukları

  • Nörobilişsel Bozukluklar

  • Nörogelişimsel Bozukluklar

Adsız tasarım (7).png
  • Diğer Ruhsal Sorunlar​

  • İlaçların Yol Açtığı Hareket Bozuklukları ve Diğer Yan Etkileri

  • Klinik Odağı Olabilecek Diğer Durumlar

    • İlişki sorunları, ihmal, istismar, eğitim ve işle ilgili sorunlar, barınma ve parasal sorunlar, toplumsal çevre ile ilişkili sorunlar, erişkin antisosyal davranışı, obezite, temaruz vb.

bottom of page